تحلیل الگوهای فضایی و دامنۀ برد قاچاق کالا در مناطق مرزی کشور (مطالعۀ موردی: قاچاق ارزاق عمومی در استان بوشهر)

قاچاق یا ورود و خروج غیرقانونی و مخفیانة کالا، از پیچیده‌ترین و پرمسئله‌ترین رفتارهای مجرمانه در کشور است. هرساله از محل این رفتار ناهنجار، هزینه‌ها و خسارت­های جبران‌ناپذیر مادی و معنوی به کشور وارد می‌شود. در استان بوشهر در مرز جنوبی کشور، به­دلیل وجود مرزهای گستردة آبی و ویژگی‌های جغرافیایی و سوق‌الجیشی، آمار بالای قاچاق کالا یکی از مسائل مهم به‌شمار می‌آید. در پژوهش حاضر، الگوهای فضایی پدیدة قاچاق کالا و دامنة کالاهای قاچاق در این استان مطالعه شده است. این پژوهش کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است و گردآوری داده‌ها به دو روش اسنادی و میدانی، طی یک سال انجام شده است. جامعة آماری پژوهش نیز شامل قاچاق­های وقوع­یافتة ارزاق عمومی در محدودة استان بوشهر است. به‌منظور تحلیل داده‌ها و تحلیل فضایی قاچاق در این استان، از آزمون‌های مرکز متوسط، بیضی انحراف معیار، روش تحلیل شبکه و تحلیل تراکم کرنل استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد بیشترین میزان کشف قاچاق ارزاق عمومی در استان بوشهر، در شهرستان کنگان و کمترین میزان کشفیات در شهرستان دشتی رخ داده است. تحلیل زمانی ارزاق عمومی نشان می­دهد این کالاها، در روزهای میانی هفته بیش از روزهای دیگر قاچاق می­شود و الگوی توزیع شبانه‌روزی، بیانگر توزیع بیشتر جرایم در ساعت­های میانی روز است. درپایان، ضمن تحلیل عوامل مؤثر بر پدیدة قاچاق در استان بوشهر، چند پیشنهاد برای کنترل و مقابله با این پدیدة ناهنجار ارائه می‌شود.